ภัยเงียบจากคอนแทคเลนส์
เมื่อเราใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานานจะมีการจับตัวของโปรตีน และไขมัน จากน้ำตา หรือเครื่องสำอางค์ที่ใช้ รวมถึงเชื้อโรคที่ปนเปื้อนจากการสัมผัส ทำให้เกิดความไม่สบายตาขณะใส่ และมีอาการที่ตามมาเช่น ตาแห้ง คันตา ตาแดง ปวดตา มีการมองเห็นที่ลดลง บางรายอาจมีการอักเสบและติดเชื้อได้ง่ายเป็นต้น และหากไม่รักษาตั้งแต่เริ่มต้นอาจทำให้เกิดโรคต่างๆที่ตาตามมาได้ เช่น กระจกตาทะลุ และอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้
อาการที่มักพบในผู้ใส่คอนแทคเลนส์
- อาการตาแห้ง(Dry eye) จากการกะพริบตาผิดปกติ ใส่คอนแทคเลนส์นานหลายชั่วโมงต่อวัน พบในผู้ที่ใช้คอนแทคเลนส์นานหลายปี
- Giant papilary conjunctivitis มีmucus debrisสะสมบนคอนแทคเลน์แล้วกระตุ้นภูมิคุ้มกันทำให้เกิดตุ่มอักเสบบนหนังตาด้านใน
- เกิดการอักเสบของกระจกตาและเยื่อตาขาวส่วนที่สัมผัสกับคอนแทคเลนส์เกิดจากการแพ้ หรือจากพิษข้างเคียงของวัตถุกันเสีย
- กระจกตาถลอก( Corneal abrasion) ส่วนมากเกิดจากอุบัติเหตุกระทบกระจกตาที่ไม่รุนแรงและจากการใช้คอนแทคเลนส์ที่ไม่เหมาะสม
- การติดเชื้อ เป็นอาการที่อันตรายที่สุดที่พบในผู้ใช้คอนแทคเลนส์
สาเหตุการติดเชื้อ
ใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานานเกินไปทำให้กระจกตาขาดออกซิเจน พฤติกรรมการใส่คอนแทคเลนส์ การรักษาความสะอาดของคอนแทคเลนส์หรือตลับใส่คอนแทคเลนส์ไม่ดีพอ เชื้อที่พบได้บ่อยจากการใส่คอนแทคเลนส์ส่วนใหญ่เกิดจากแบคทีเรีย แผลที่ติดเชื้อมักอยู่ตรงกลางของกระจกตา จะพบหนองและขี้ตา เรียกว่า ซูโดโมแนส (Pseudomonas spp.)เชื้อรา แผลติดเชื้อลักษณะของแผลมีขอบเขตไม่ชัดเจน ลึก พบในคอนแทคเลนส์และน้ำยาล้างคอนแทคเลนส์ที่ปนเปื้อนเชื้อราที่เรียกว่า ฟิวซาเรียม (Fusarium spp.)โปรโตซัว พบได้ผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์ลงในสระว่ายน้ำที่ทำความสะอาดไม่ดี ดินและฝุ่นละออง ผู้ใช้คอนแทคเลนส์ที่ทำความสะอาดโดยใช้น้ำเกลือ มีโอกาสติดเชื้อโปรโตซัวที่เรียกว่า อะแคนทามีบา จะดีขึ้น หรือชะลอการดำเนินไปของโรคได้นั้น ควรได้รับคำแนะนำ หรือรับการรักษา หาวิธีแก้ไข จากแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญทางด้านสายตา อย่างนักทัศนมาตรเท่านั้น เพราะปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยใดที่น่าเชื่อถือและไม่สามารถยืนยันได้ว่า การทานวิตามินจะช่วยรักษาโรคทางตาได้
การดูแลเบื้องต้นเมื่อมีอาการต่างๆ
- หากมีอาการตาแห้งระหว่างใส่คอนแทคเลนส์ให้หยอดน้ำตาเทียมระหว่างวันได้ตามต้องการหรือเช้า กลางวัน เย็นและก่อนนอน
- หากใส่คอนแทคเลนส์แล้วรู้สึกแสบ เคือง หรือไม่สบายตา มีอาการแพ้แสง ตามัวลง น้ำตาไหลมาก ตาแดง ควรถอดออกทันที
- หากดวงตาผิดปกติ เช่น ตาแดง ตาอักเสบ หรือปวดเจ็บดวงตา ให้ถอดคอนแทคเลนส์ออกทันที รอให้อาการเหล่านั้นหายก่อนจึงจะกลับมาใส่ใหม่ได้ แต่หากยังไม่ดีขึ้นควรรีบถอดคอนแทคเลนส์ นำคอนแทคเลนส์กับตลับน้ำยาที่แช่รีบมาพบจักษุแพทย์โดยเร็ว
การป้องกันที่ดีที่สุด ก็คือการใช้คอนแทคเลนส์อย่างถูกวิธี ดังนี้
- ใส่คอนแทคเลนส์ให้พอดี ผู้ที่ต้องการใส่คอนแทคเลนส์ ควรได้รับการตรวจตาอย่างละเอียด โดยวัดสายตาและวัดความโค้งของกระจกตา พิจารณาว่าท่านเหมาะสมกับการใช้คอนแทคเลนส์หรือไม่
- ใส่ไม่เกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน ระหว่างวันควรหยอดน้ำตาเทียมควบคู่ไปด้วย
- ต้องล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนใส่และถอดคอนแทคเลนส์ เพราะหากมือไม่สะอาดอาจเกิดอันตรายกับดวงตาได้
- ถอดคอนแทคเลนส์ล้างทุกวัน ด้วยน้ำยาล้างคอนแทคเลนส์เฉพาะ ไม่ใช้น้ำประปา น้ำเปล่า หรือน้ำเกลือ
- ล้างคอนแทคเลนส์เสร็จให้แช่ในตลับที่สะอาด ด้วยน้ำยาแช่คอนแทค ที่เปลี่ยนใหม่ทุกวัน ไม่ใช้น้ำแช่ซ้ำ
- ตลับคอนแทคเลนส์หลังจากใช้ควรล้างทำความสะอาดทุกๆวันและควรเปลี่ยนตลับใหม่ทุกเดือนหรือเปลี่ยนคอนแทคเลนส์คู่ใหม่เสมอ
- ห้ามใส่นอนจะทำให้ออกซิเจนผ่านเข้าสู่ดวงตาได้ยากขึ้น
- ห้ามใส่ว่ายน้ำ หรือใส่เล่นน้ำทะเลโดยเด็ดขาด
- ไม่ใช้คอนแทคเลนส์ร่วมกับผู้อื่น
- ควรใส่คอนแทคเลนส์ก่อนแต่งหน้า เพื่อป้องกันไม่ให้ฝุ่นจากเเครื่องสำอางค์ติดระหว่างคอนแทคเลนส์กับตา ป้องกันการระคายเคือง
คุณสมบัติของเนื้อวัสดุของคอนแทคเลนส์
| Silicon Hydrogel | Hydrogel |
| โครงสร้างเลนส์เป็นแบบร่างแห มีรูให้ออกซิเจนซึมผ่านมาก ช่วยลดการตาแห้งได้ | โครงสร้างเลนส์เป็นแบบแผ่นพลาสติก ทำให้ออกซิเจนซึมผ่านได้ไม่ดีเท่าซิลิโคน |
| คุณสมบัติไม่ชอบน้ำ อมน้ำน้อยทำให้ดูดน้ำจากตาน้อยจึงช่วยลดอาการตาแห้งและยืดระยะการใส่ต่อวันได้นานขึ้น | คุณสมบัติชอบน้ำ อมน้ำมาก ทำให้มีความนิ่มและชุ่มชื้นมาก ใส่แล้วสบายตาในช่วงแรก |
| มีความหนา | มีความบางมาก |
| จับคราบไขมัน ทำให้เลนส์ขุ่นง่าย ภาพไม่ชัด ถ้าสะสมนานมากๆทำให้เกิดโอกาสติดเชื้อง่าย | จับคราบโปรตีนได้ดี ทำให้ทำความสะอาดยาก |
คุณสมบัติของเลนส์รายวัน ราย 2 สัปาห์ และรายเดือน
| คุณสมบัติของคอนแทคเลนส์ | |
| รายวัน | -ค่าใช้จ่ายโดยประมาณ 1,500-2,000บาท/เดือน-ใส่ต่อวันได้นาน-ดูแลง่าย ประหยัดเวลา เหมาะกับผู้ที่ต้องการความสะดวกสบาย – ไม่ต้องล้างทำความสะอาด ใส่แล้วถอดทิ้งก่อนนอน และเปลี่ยนใหม่ทุกวัน-มีโอกาสติดเชื้อน้อยมากจึงเป็นทางเลือกแรกที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อ-เหมาะกับผู้ที่ใส่เล่นกีฬา |
| ราย2สัปดาห์ | -ค่าใช้จ่ายโดยประมาณ 900-1,000บาท/เดือน-เหมาะกับผู้ที่ต้องการประหยัดค่าใช้จ่ายแต่ต้องใส่คอนแทคเลนส์ทุกวัน |
| รายเดือน | -ค่าใช้จ่ายโดยประมาณ 460-500บาท/เดือน-ต้องซื้อน้ำยาแช่ทำความสะอาดเพิ่ม ราคาประมาณ 200บาท-สะดวก ประหยัดค่าใช้จ่าย -ผู้ใช้ต้องล้างทำความสะอาดเป็นอย่างดีและล้างคอนแทคเลนส์ทุกวัน-ช่วงท้ายเดือนภาพที่เห็นความคมชัดจะดรอปกว่าช่วงต้นเดือน -มีโอกาสติดเชื้อได้ง่ายกว่ารายวัน |
ผลิตภัณฑ์ที่นิยม
| ACUVUE | B+L | Alcon | |
| รายวัน | Oasys 1Day (SiH)Moist (H)Define สี(H) | Ultra1Day (SiH)Biotrue1Day (hypergel)Softdaiy(H) | Daily Comfort plus (SiH)Precision (SiH)Freshlook 1Dayสี (H) |
| ราย2สัปดาห์ | Oasys2 Week (SiH)ACUVUE2(H) | – | – |
| รายเดือน | Vita (SiH) | Soft59(H)Ultra(SiH) | Air Optic aqua(SiH)Air Optic color (SiH)Freshlook Colorblends(H) |
หมายเหตุ;(SiH) =Silicon hydrogel ,(H)=Hydrogel